فرایند انعقاد که موجب لخته شدن خون می گردد در حالت نرمال یک روند فیزیولوژیک و لازم در بدن انسان است. هنگامی که دست خود را می برید، فرایند انعقاد و ایجاد لخته صورت گرفته تا مانع از دست رفتن خون شوند .اما گاهی اوقات لخته ها در مکان هایی ایجاد می شوند که خون نیاز به جریان دارد و این حالت می تواند مشکلاتی را ایجاد نماید.
انواع گوناگونی از لخته ها وجود دارد که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در بدن گردد. لختههایی که باعث جلوگیری از جریان خون به مغزی میشوند، عامل سکتههای مغزی و آنهایی که جریان خون به قلب را متوقف میکنند، عامل حمله قلبی هستند. لخته ای که در پای شخصی شکل می گیرد، ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده می شود. DVT ها می توانند از محل ایجاد خود دور شوند و به سوی ریه های فرد حرکت کنند و سبب آمبولی ریوی (PE) شوند که اغلب جدی و حتی مرگبار است.
چه افرادی آسیب پذیرتر هستند؟
افرادی که اضافه وزن دارند: کارشناسان معتقدند که مبتلایان به اضافه وزن فشار روی سیاهرگهای موجود در لگن و پاها را افزایش میدهد. همچنین، افرادی که بیش از ۶۰ سال سن دارند در معرض خطر بیشتری برای تشکیل تومبوز ورید عمقی هستند. با این وجود، لختههای خون میتوانند در هر سنی شکل بگیرند، به ویژه اگر تعدادی از عوامل خطر آفرین وجود داشته باشند.
سیگاریها: اثر مخرب سیگار تنها روی ریهها نیست بلکه بر رگهای خوني، نیز تاثیر میگذارد. سیگار کشیدن میتواند بر گردش خون و توانایی خون برای لخته شدن تاثیرگذار باشد. خطر ابتلا به بیماری قلبی، بیماری شریانی محیطی، حملهقلبی و سکته مغزی نیز در افراد سیگاری بیشتر است.
زنان باردار: در ماههای آخر بارداری، نوزاد میتواند بر روی رگهای خونی داخل شکم و لگن فشار وارد کرده و جریان خون را مستقیما مسدود کند. این وضعیت لخته شدن خون را به همراه دارد. خطر ابتلا به یک لخته خون شش ماه پس از زایمان نیز همچنان وجود دارد. این مساله به ویژه برای مادرانی که پس از زایمان کم تحرک هستند، بیشتر صادق است.
استفاده از قرصهای ضد بارداری: خطر ابتلا به لخته شدن خون با مصرف این قرصها، سه تا چهار برابر میشود. قرصهای ضد بارداری و هرمون درمانی جایگزین، که شامل هورمونهای استروژن و پروژسترون میشود، ممکن است عوامل لخته شدن خون را تشدید کنند.
ابتلا به عفونت یا بیماریهای التهابی و سرطان: اگر در معرض بیماری جدی یا عفونت هستید، باید از علائم غیر طبیعی لخته خون مطلع شوید. برخی از انواع سرطانها مانند سرطان تخمدان، پانکراس، روده بزرگ، معده، ریه و کلیه میتواند فرد را در معرض ابتلا به لخته شدن خون قرار دهند. شرایط دیگر که خطر ابتلا به لخته شدن خون را بالا میبرند، بیماریهای التهابی مانند دیابت، بیماریهای التهابی روده مانند کرون یا کولیت هستند.
افرادی که برای مدت طولانی بی تحرک هستند: حدود نیمی از علل ابتلا به لخته خون و یا آمبولی ریه در بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند، و یا اخیرا در بیمارستان بوده اند، بی تحرکی است. ترومبوز عارضهای بسیار شایع در بیماران جراحی شده است که پس از انجام عمل جراحی در اثر ایجاد لختههای خون و انسداد رگهای عمقی وریدی ساق پا ایجاد میشود علاوه بر این، نشستن طولانی مدت در اتومبیل، اتوبوس یا هواپیما، خطر ابتلا به لخته خون را افزایش میدهد؛ بخصوص زمانی که شما به اندازه کافی مایعات نمینوشید. در حقیقت هر گونه فعالیتی که شما را برای ساعتها، بی تحرک نگه میدارد، شما را در معرض خطر لخته شدن خون قرار میدهد.