تعیین نوع مایع برای تشخیص علت بیماری اهمیت دارد. آنالیز اولیه مایع صفاقی، برای تعیین نوع اگزودا و ترانسودا، شامل بررسی ظاهری، شمارش سلولی و سنجش میزان پروتئین آن می باشد. بررسی ظاهری مایع: در حالت طبیعی: کاهی رنگ و شفاف است. ظاهر شیری رنگ: درگیری سیستم لنفاوی ظاهر قرمز رنگ: به علت خونریزی زرد: بیماری کبدی سبز: وجود صفرا کدورت: به علت عفونت یا افزایش گلبول های سفید تست های بیوشیمیایی: قند: در حالت طبیعی، تقریبا برابر با قند خون است. کاهش قند: در عفونت ها پروتئین: در نوع اگزودا به علت التهاب یا عفونت افزایش پیدا می کند. آمیلاز: افزایش در بیماری های پانکراس آلکالین فسفاتاز: افزایش در آسیب روده مارکرهای سرطان: برای تشخیص سرطان اندازه گیری قند، پروتئین و آلبومین خون معمولا به طور همزمان جهت مقایسه ی این پارامتر ها با غلظت آن ها در مایع صفاقی انجام می شود. بررسی میکروسکوپی: در حالت طبیعی: تعداد کمی گلبول سفید (WBC) در مایع صفاقی وجود دارد، اما گلبول قرمز (RBC) در آن وجود ندارد. هیچ میکروارگانیسمی در آن وجود ندارد. شمارش تام گلبول سفید (WBC): در عفونت افزایش می